Paradys

De sinne skynt, de loft is blau. Oer de kime skoot in trein. Fryslân, de lege midden: wetter, greiden en romte. Om my hinne hat de natuer alle folumeknoppen iepen draait. Skriezen, tsjirken en ljippen alaarmje rûnom. De noait stilfallende begelieding is fan de ljurken, trije hege stipkes. In kilometer fierderop gakkelje eskaders guozzen oer de puollen. De blaugerslannen, dêr’t ik hoeden trochhinne trêdzje, ha de hiele winter blank stien. Troch it iepen setten fan in slûs foelen de persielen stadichoan drûch. De fisken streamden mei, it boezemwetter yn. De grouwe snoek deun foar myn learzens hat de eksodus mist. Hy is al flink oanfretten en leit oanspield tsjin in brede râne fan djerreblommen. It fûle giel fan de folop bloeiende planten stekt prachtich ôf tsjin it helder-donkere sleatswetter. Altyd as ik hjir omstap, sjoch ik de swart-wyt foto’s foar my út it midden fan de foarige iuw. Dizze hiele omkriten stienen parten fan it jier folslein ûnder wetter; de seizoenen hienen it behear sels noch yn hannen. Mar oer ien smelle wei koenen jo yn de doarpen komme. 

Ik stean op ferbean terrein en dêrom is it myn moaiste maitiidsdei. Myn maat is frijwilliger by Steatsboskbehear en ynventarisearret de briedfûgels op de blaugerslannen; in sniper paradys mids de útstoarne en spikerhurde steppes fan de moderne molke-yndustry. Ik assistear. Us wurkwize is klassyk. Earst fanôf de daam mei de kiker de bewenners in skoft observearje. Dan foarsichtich rinne en goed sykje. Op de krekt wat hegere richeltsjes fine wy samar fiif, seis ljippenêsten op in rychje. Freon tsjirk is dan mei syn briedsel noait fierôf. Alles wurdt  opslein yn de BFVW-app. Mei help fan GPS set de neisoarger de nêsten te plak, dy ferskine daliks op de stippekaart yn de kompjûter.  

Alle kearen as ik it reservaat yn stek, sjoch ik al út nei de ferrassings, de bysûndere fynsten. Dy binne der altyd. Dat iene losse eineaai, dy fleurich kleure dobber boppe op in modderklute of it noch waarme en knap bestoppe nêst fan de skiere goes, dy’t der treflik yn slagge is om sûnder dat wy it seagen wei te wurden. 

Yn de natuer is de dea altyd tichtby. Spoaren genôch op de blaugerzen: skedeltsjes, bonkjes, in heal fergiene ielreager of in krekt út elkoar ropte do.

Us hichtepunt fan in moarn en middei hinne en wer stappen is it nêst fan de hoants. Dizze slim bedrige fûgel briedt yn Nederlân hast nergens mear. Wy steane der justjes langer nei te sjen, meitsje in foto en konkludearje dat it op dizze suver waarme dei in foarrjocht is om hjir te wêzen.

Oan de ein fan it briedseizoen is de boekhâlding kompleet. Wat ha dy 45 sompige hectares opsmiten oan nêsten? Dat koe wol minder: 63 ljip, 6 skries, 8 tsjirk, 2 hoants, 10 ljurk, 6 giele boumantsjes, 4 skiere guozzen en in pear einen en markols. En no mar ôfwachtsje wat der grut wurdt. 

(Gepubliceerd in het zomernummer van It Fryske Gea-magazine (2019)